Lazareva pećina je jedinstven prirodni fenomen, ( zaštićena kao prirodna retkost 1949. g . ) , udaljena je od Zlota 3 a od Bora 21 km. Spada u grupu izvorskih objekata. Ulaz u pećinu je udaljen oko 7 m od korita Lazareve reke. Ispred ulaza u pećinu je jako kraško vrelo.
Pećina se formirala u krečnjačkom humu Pripor visokom 55 metara. Sastavljena je od 2 nivoa kanala: starijeg suvog fosilnog i mlađeg rečno aktivnog.
Ukupna dužina ispitanih kanala iznosi preko 8 km a za turističko razgledanje uređeno je oko 1. 000 metara. Ima više prostranih dvorana. Vrlo je bogata pećinskim nakitima.
Lazareva pećina jedno je od najznačajnijih arheoloških nalazišta u Srbiji, što je potvrđeno i rezultatima detaljnih arheoloških istraživanja u periodu 1963 – 1968. god.
U pećini su otkrivena tri kulturna horizonta. Najstarije naselje pripada bakarnom dobu ( pre oko 5. 000 godina ) . U tom periodu Lazareva pećina je bila metaluruški centar.
Drugi horizont pripada bronzanom dobu.
Najmlađe naselje ( treći horizont ) počinje od IV do V veka pre nove ere.
Neposredno pored ulaza u pećinu, nalazi se viseći most koji vodi do motela i jezera ( uzgajalište pastrmki ) .
